Постояннодействующий очно-заочный конкурс «ПОДСОЛНУХ»
по изучению правил дорожного движения и правил поведения при чрезвычайных ситуациях
 |
Конкурс проводится для учащихся 5-10 классов школ Балтасинского муниципального района РТ
Начало действия проекта 15 октября 2006 года. Автор проекта - Зарипов Рафхат Шакурович
Начало действия проекта 15 октября 2006 года. Автор проекта - Зарипов Рафхат Шакурович
| Девиз конкурса: “Подсолнух всегда смотрит на солнце. Мы смотрим на светлое будущее. Жизнь каждому дается только один раз. Береги свою жизнь и жизнь окружающих!” |
7-8 сыйныф укучылары өчен биремнәренең җавап үрнәкләре
ДҮTЕНЧЕ ПАКЕТ
Примерные ответы на задания 7-8 классов
ЧЕТВЕРТЫЙ ПАКЕТ
Биредә укучылар җибәргән җаваплардан кайбер үрнәкләр бирелә. Бу җаваплар әле тулы аңлатмалар белән бирелгән дип булмый. Алар җаваплардан өзекләр генә.
Здесь предлагается выдержки из ответов некоторых команд. Их еще недостаточно считать полными ответами с комментарием.
БЕРЕНЧЕ ПАКЕТ биремнәренә җаваплар биредә
Ответы заданий ПЕРВОГО ПАКЕТА здесь
ИКЕННЧЕ ПАКЕТ биремнәренә җаваплар биредә
Ответы заданий ВТОРОГО ПАКЕТА здесь
ӨЧЕНЧЕ ПАКЕТ биремнәренә җаваплар биредә
Ответы заданий ТРЕТЬЕГО ПАКЕТА здесь
Вопрос №1: Дать полную характеристику проезжей и пешеходной части данной улицы? Какие правила должны выполнять водители и пешеходы в этих условиях?
Юллар кисешкән урыннар һәм юл чатлары көйләүле яки көйләнми торган төрләргә бүленәләр. Көйләүле юл чатларында машина һәм җәяүлеләр хәрәкәте белән светофор яки юл хәрәкәтен тәртипкә салучы идарә итә. Машиналар кара- каршы хәрәкәт иткән урамны ике яклы хәрәкәтле урам дип йөртәләр.Шулай ук төп һәм икенчел дәрәҗәдәге яки бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатлар була. Төп юлны икечел дәрәҗәдәге юлдан аеручы билге – төп һәм икенчел дәрәҗәдәге юлларны аңлатучы юл билгеләре.
Әлеге рәсемдә көйләнми торган һәм бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чат сурәтләнгән Ә мондый көйләнми торган һәм бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда трамвай рельссыз транспорт чаралары алдында һәрвакыт өстенлеккә ия. Димәк бу чатны иң беренче трамвай үтә, чөнки аның ягында приемущество . Ә аннан соң гына җиңел машина .
Трамвай -1, Җиңел машинасы -2 нче китә.
Бу чатта транспорт чарасын йөртүче Көйләнелми торган чатлардан , бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда хәрәкәт итү кагыйдәләрен белергә тиеш.Трамвайның рельссыз транспорт чаралары алдындагы өстенлеге турында да белергә тиеш. Ә җәяүлеләр нинди кагыйдәләрне белергә тиеш соң? Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма. Хәрәкәт көйләнелми торган урыннарда җәяүлеләр ,йөреп торган транспорт средстволарына комачаулык тудырмаслыкларына ышангач кына , үтеп йөрү өлешен аркылы чыга алалар.
Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма
Бәлагә юлыкмас өчен, аркылы чыгарга теләгән юлдан баручы барлык транспорт чараларының узып киткәнен көтеп тор.
Вопрос №2: Дайте полную характеристику данной дороге, дорожным знакам. Как должны вести водители, пешеходы, которые там движутся?
Бирелгән рәсемдә күпер сурәтләнгән. Күпернең уң ягында юл “ашалган “ һәм аны әйләндереп алганнар.
Трактор хәрәкәт итә торган якта “Приемущество перед встречным движением” дигән знак тора. Бу знак буенча тар күпер аша хәрәкәт иткәндә каршы яктан килүче транспорт чарасы әлеге ситуациядә күпердәге һәм күпергә кермәгән траспорт чарасына да юл бирергә тиеш. Юлдагы төзексезлек бу кагыйдәгә киртә була алмый. Димәк тракторга автобус юл бирергә, үткәреп җибәрергә тиеш. Һәм каршы якта башка транспорт чарасы булмаган да гына автобус күпер аша чыга ала.
Ә җәяүлеләргә нишләргә соң? Хәрәкәт көйләнелми торган урыннарда, күперләрдә җәяүлеләр йөреп торган транспорт средстволарына комачаулык тудырмаслыкларына ышангач кына күперне чыга алалар.
Бәлагә юлыкмас өчен, күпердән баручы барлык транспорт чараларының узып киткәнен көтеп тор.
Мондый күперләрдә кешеләргә йөрү өчен күпер кырыенда аерым юлы булырга тиеш.
Вопрос №3: Какие участки дороги, зоны движения и знаки вы видите на данном перекрестке? Какие правила должны выполнять водители и пешеходы при таких условиях?
Юллар кисешкән урыннар һәм юл чатлары көйләүле яки көйләнми торган төрләргә бүленәләр. Көйләүле юл чатларында машина һәм җәяүлеләр хәрәкәте белән светофор яки юл хәрәкәтен тәртипкә салучы идарә итә. Машиналар кара- каршы хәрәкәт иткән урамны ике яклы хәрәкәтле урам дип йөртәләр.Шулай ук төп һәм икенчел дәрәҗәдәге яки бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатлар була. Төп юлны икечел дәрәҗәдәге юлдан аеручы билге – төп һәм икенчел дәрәҗәдәге юлларны аңлатучы юл билгеләре. Әлеге рәсемдә без юллар кисешкән урыннар һәм юл чатлары көйләүле икәнен күрәбез. Юл чатында өстәмә секцияле светофор куелган. Светофорда “уңга “дигән яшел ук белән төп светофорның кызыл сигналы бер үк вакытта кабынган. Бу очракта транспорт средстволарының уңга борылырга хаклары бар., әмма бу вакытта алар башка юнәлешләрдә үтеп баручы транспорт средстволарына юл бирергә тиешләр.
Димәк бу чатны Автобус -1 нче , трамвай -2 нче булып үтәргә тиеш.
Ә җәяүлеләр нинди кагыйдәләрне белергә тиеш соң? Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма. Хәрәкәт көйләнелми торган урыннарда җәяүлеләр ,йөреп торган транспорт средстволарына комачаулык тудырмаслыкларына ышангач кына , үтеп йөрү өлешен аркылы чыга алалар.
Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма
Бәлагә юлыкмас өчен, аркылы чыгарга теләгән юлдан баручы барлык транспорт чараларының узып киткәнен көтеп тор.
Вопрос №4: Дайте разъяснения дорожным знакам и дорожным движениям в данном случае? Какие правила должны выполнять водители и пешеходы при таких условиях?
Юллар кисешкән урыннар һәм юл чатлары көйләүле яки көйләнми торган төрләргә бүленәләр. Көйләүле юл чатларында машина һәм җәяүлеләр хәрәкәте белән светофор яки юл хәрәкәтен тәртипкә салучы идарә итә. Машиналар кара- каршы хәрәкәт иткән урамны ике яклы хәрәкәтле урам дип йөртәләр.Шулай ук төп һәм икенчел дәрәҗәдәге яки бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатлар була. Төп юлны икечел дәрәҗәдәге юлдан аеручы билге – төп һәм икенчел дәрәҗәдәге юлларны аңлатучы юл билгеләре.
Бу- “Төп Юл” билгесе, төп юлдан үтеп баручы транспорт чаралары юллар чатын беренче булып узалар.. Әлеге рәсемдә көйләнми торган һәм төп һәм икенчел дәрәҗәдәге һәм бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чат сурәтләнгән.Һәм машина-лар кара –каршы хәрәкәт иткән ике яклы хәрәкәтле урам буенча хәрәкәт итәләр. “Направление главной дороги” тамгасы. “Направление главной дороги” тамгасы бу очракта кайсы юлларның төп юл булып торуын күрсәтә. Ә җиңел машина белән автобус бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатта торалар. Һәм алар хәрәкәт иткән юллларда “Уступите дорогу “ знагы да тора. Бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда рельссыз транспорт чараларын йөртүче(водитель) уңнан якынлышучы транспорт чараларына юл бирергә тиеш. (правила правой руки.) Димәк автобус белән җиңел машинасы бу чатны правила правой руки кагыйдәсе буенча үтәләр. Җиңел машинаның уң ягында помех , шуңа күрә ул автобуска юл бирә. Автобус-1 , җиңел машина -2 нче китә.
Бу чатта транспорт чарасын йөртүче Көйләнелми торган чатлардан , бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда һәм төп һәм икенчел дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда хәрәкәт итү кагыйдәләрен белергә тиеш. “Уң кул кагыйдә”се, юл билгеләрен дә белергә тиеш1. Ә җәяүлеләр нинди кагыйдәләрне белергә тиеш соң? Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма. Хәрәкәт көйләнелми торган урыннарда җәяүлеләр ,йөреп торган транспорт средстволарына комачаулык тудырмаслыкларына ышангач кына , үтеп йөрү өлешен аркылы чыга алалар.
Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма
Бәлагә юлыкмас өчен, аркылы чыгарга теләгән юлдан баручы барлык транспорт чараларының узып киткәнен көтеп тор.
Вопрос №5: Дайте разъяснение поррядку движения транспорта на данном перекрестке? Какие правила должны выполнять водители и пешеходы на этом перекрестке?
Юллар кисешкән урыннар һәм юл чатлары көйләүле яки көйләнми торган төрләргә бүленәләр. Көйләүле юл чатларында машина һәм җәяүлеләр хәрәкәте белән светофор яки юл хәрәкәтен тәртипкә салучы идарә итә. Машиналар кара- каршы хәрәкәт иткән урамны ике яклы хәрәкәтле урам дип йөртәләр.Шулай ук төп һәм икенчел дәрәҗәдәге яки бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатлар була. Төп юлны икечел дәрәҗәдәге юлдан аеручы билге – төп һәм икенчел дәрәҗәдәге юлларны аңлатучы юл билгеләре. Әлеге рәсемдә көйләнми торган һәм бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чат сурәтләнгән.Һәм машина-лар кара –каршы хәрәкәт иткән ике яклы хәрәкәтле урам буенча хәрәкәт итәләр. Бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда рельссыз транспорт чараларын йөртүче(водитель) уңнан якынлышучы транспорт чараларына юл бирергә тиеш. (правила правой руки.) Ә мондый чатларда трамвай рельссыз транспорт чаралары алдында һәрвакыт өстенлеккә ия. Димәк бу чатны иң беренче трамвай үтә, чөнки аның ягында приемущество . Ә автобус белән йөк машинасы бу чатны правила правой руки кагыйдәсе буенча үтәләр. Йөк машинасының уң ягында помех , шуңа күрә ул автобуска юл бирә. Трамвай -1,
автобус-2, йөк машинасы -3 нче китә.
Бу чатта транспорт чарасын йөртүче Көйләнелми торган чатлардан , бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда хәрәкәт итү кагыйдәләрен белергә тиеш. Боларга Уң кул кагыйдәсе, трамвайның рельссыз транспорт чаралары алдындагы өстенлеге турында да белергә тиеш. Ә җәяүлеләр нинди кагыйдәләрне белергә тиеш соң? Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма. Хәрәкәт көйләнелми торган урыннарда җәяүлеләр ,йөреп торган транспорт средстволарына комачаулык тудырмаслыкларына ышангач кына , үтеп йөрү өлешен аркылы чыга алалар.
Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма
Бәлагә юлыкмас өчен, аркылы чыгарга теләгән юлдан баручы барлык транспорт чараларының узып киткәнен көтеп тор.
Вопрос №6: Дайте полное объяснение этому графику? Кто и зачем должен знать этот график?
Бирелгән графикта юл өслегенең торышына карап тормоз юлының транспорт чарасының тизлегенә бәйлелек графигы сурәтләнгән. Мәсәлән : бозлы юллы участокта транспорт чарасы 30 км/ сәг тизлек
белән барганда тормоз педаленә баса икән ,шул мизгелдә генә туктый алмый. Бу очракта ул тормоз тотып 50 м үткәч кенә туктап кала . Ә карлы участокта транспорт чарасы 30 км/ сәг тизлек белән барганда тормоз педаленә баса икән , ул тормоз тотып 30 м үткәч кенә туктап кала . Ә юеш асфальтта шул ук 30 км/ сәг тизлек белән барганда тормоз педаленә баса икән , ул тормоз тотып 20 м үткәч кенә туктап кала. Ә коры асфальтта шул ук 30 км/ сәг тизлек белән барганда тормоз педаленә баса икән , ул тормоз тотып 15 м үткәч туктап кала . Димәк бу графиктан күрегәнчә бозлы юлда тормоз юлы да озынрак. Тормоз юлы машинаның хәрәкәт тизлегенә бәйле. Графикта без моны күрәбез. Тизлек зурайган саен тормоз юлы да арта. Шулай ук тормоз юлы автомобильнең авырлыгына да ,һәм дә инде һава шартларына һәм юлның нинди булуына да карый. Юлның нинди хәлдә булуы хәрәкәтнең хәвефсез-легенә зур йогынты ясый.Юлда хәвеф- хәтәрсез йөрү һәм юл-транспорт вакыйгаларын булдырмау буенча вакытында чаралар күру өчен , транспортйөртүче юлның торышы турында алдан белергә , кисәтелергә тиеш.Шуңа күрә юлның андый урыннарына кисәтү билгеләре куелырга тиеш. Бу билгеләр транспорт йөртүчеләрне һәм җәяүлеләрне юлдагы хәвефле участоклар турында кисәтәләр. Транспорт йөртүче , кисәтү билгесен күрүгә , игтибарын арттыра төшәргә, хәрәкәт тизлеген , кирәк чакта тиз генә машинаны туктатырлык дәрәҗәдә , киметергә тиеш. Әгәр юл участокларында боз хасил булса, юеш балчык эләксә тәгәрмәчләрнең юл белән тоташуы (ышкылуы ) кими. Бу графикка бигрәктә колонналар белән баручы транспорт чаралары игътибар итәргә тиеш . Чөнки дистанцияне дә сакларга кирәк. Бу график турында транспорт чарасын йөртүче генә түгел ,ә һәр кеше белергә тиеш. Әгәр хәрәкәттәге машина алдына кинәт кенә җәяүле килеп чыкса, машинаның шул мизгелдә генә туктамаганын без- олылар кечкенәләргә дә аңлатырга тиеш.
Вопрос №7: Дать полное разъяснение данному рисунку. Какие правила должны выполнять водители и пешеходы при таких условиях?
Юлның нинди хәлдә булуы хәрәкәтнең хәвефсезлегенә зур йогынты ясый.Юлда хәвеф- хәтәрсез йөрү һәм юл-транспорт вакыйгаларын булдырмау буенча вакытында чаралар күру өчен , транспорт йөртүче юлның торышы турында алдан белергә , кисәтелергә тиеш. Шуңа күрә юлның андый урыннарына кисәтү билгеләре куелырга тиеш. Бу билгеләр транспорт йөртүчеләрне һәм җәяүлеләрне юлдагы хәвефле участоклар турында кисәтәләр. Транспорт йөртүче , кисәтү билгесен күрүгә , игтибарын арттыра төшәргә, хәрәкәт тизлеген , кирәк чакта тиз генә машинаны туктатырлык дәрәҗәдә , киметергә тиеш. Автомобильләр грунт юлдан, гравий һәм вак таш җәелгән юллардан барганда , аларның тәгәрмәчләре вак ташларны , балчыкны көч белән артка ташлый , алар арттан килүче транспорт средстволарына барып бәреләләр, машиналарның алгы кабина пыялаларын ваталар , пычраталар. Машина никадәр тизрәк барса , балчык, вак ташлар шулкадәр көчлерәк артка атып бәрә. Автомобиль һәм башка төрле механик средстволарны йөртүчеләрне кабина пыяласы саклый, ә бит кузов өстендәге кешеләр һәм урамнан бара тоган җәяүлеләр бернәрсә белән дә капланмаган, шуңа күрә тәгәрмәч астыннан атылган ташлар аларны яраларга һәм балчык пычратырга бик ихтимал. Бу очракта автомобиль йөртүчеләр , юлның мондый участокларына килеп керүгә , тизлекне киметергә тиешләр. Ә арттан баручы йөк машинасы юлның нинди хәлдә булуын белгәгә күрә ,тизлеген киметергә һәм ике арада дистанцияне сакларга тиеш. Чөнки йөк машинасының тәрәзәләре пычрана һәм ул 1-2 секунд эчендә машина белән идарәне югалтырга мөмкин. Ә җәяүлеләр мондый очракларда юл кырыеннан барырга, пычырак чәчрәп пычратмасын дисәк , туктап читтә басып калырга кирәк. Арткы тәгәмәчләр артында брызговик булырга тиеш икәнлекне дә истән чыгармаска кирәк.
Вопрос №8: Дать полное разъяснение данному рисунку. Какие правила должны выполнять водители и пешеходы при таких условиях?
Автомобиль җәмгыять үсешенең аерылгысыз юлдашы булып әверелде, кешегә ул, халык хуҗалыгы йөк-ләрен ташу белән бергә, пассажир лар йөртүе белән дә әйтеп бетергесез ярдәм итә. Шуның белән бер үк вакытта автомобиль бәла –каза очракларына сәбәпче булырга да мөмкин. Машина йөртүчеләр – хәрәкәттә катнашучылар , алар махсус рәвештә укыйлар , юлда йөрү кагыйдәләре һәм транспорт средстволарын йөртү күнекмәләре буенча имтихан тапшыралар. Бирелгән рәсемдә беренче транспорт чарасын йөртүче зур тизләнеш алып кузгалып китә. Һәм инерция күренешенә нигезләнеп машина арбасындагы йөк кисәк кузгалганда арткы якка төшеп кала. ( Инерция күренеше ул – җисемнең аңа башка җисемнәр тәэсир итмәгәндә тизлеген саклау күренеше.) Бу очракта йөкне тиешенчә беркетергә кирәк , чөнки бу машина артыннан килүче башка транспорт чарасы да , җәяүлеләр дә булырга мөмкин. Моның нәтиҗәсендә бәхетсезлек очраклары килеп чыгарга мөмкин.. Машинаны кисәк алып киткәндә машина тузып, эштән чыга. Ә икенче рәсемдә машина кисәк туктый. Арбадагы йөк, шулай ук инерция күренешенә нигезләнеп аңлатып була, алгы якка таба төшеп китә. Туктаганда тизлекне дөрес сайлап, алдан туктарга әзерләнеп туктарга кирәк. Кисәк туктау нәтиҗәсендә машинаның тормоз системасына да зур нагрузка килә. Машинаны кисәк туктату, кисәк алып китү пассажир автобусларында хәрәкәт иткәндә бигрәк тә куркыныч. Шуңа күрә түбәндәгеләрне итә тотарга кирәк .
Правила перевозки груза: перед началом и во время движения водитель обязан контролировать размещение , крепление и состояное груза во избежание его падения , создания помех для движения. Если состояние и размещение груза не удовлетворяют указанным требованиям , водитель обязан принять меры к устранению нарушений перечесленных правил перевозки либо прекратиь дальнейшие движение. Правила о скорости движения: водитель должен вести транспортное средство учитывая при этом интенсивность движения, особенности и состояние транспортного средства и груза . Водителю запрещается: резко тормозить , если это не требуется для предотвращения дорожно- транспортного происшествия .
Вопрос №9: Что здесь случилось? Постарайтесь объяснить причины возникновения этого случая.
.Бу рәсемдә дә велосипедка утыру нәтиҗәсендә малай юл трансорт вакыйгасына дучар булган. Малай хәрәкәтсез җирдә ята, бәлагә таручыга ярдәм күрсәтергә апа белән малай килгәннәр, бәлки туганнары да дыр. Бу очракта, югалып калырга ярамый, елап та берни эшләп булмый. малайга беренче ярдәм күрсәтергә кирәк. Иң беренче эш итеп , кичекмәстән “Ашыгыч ярдәм күрсәтү “ машинасын , милиция работникларын чакыртырга кирәк. Монда инде алар килеп җиткәннәр.
Юл –транспорт вакыйгалары нәтиҗәсендә балалар еш кына җәрәхәтләнәләр, ә кайчакта һәлак тә булалар. Машина йөртүчеләр – хәрәкәттә катнашучылар , алар махсус рәвештә укыйлар , , юлда йөрү кагыйдәләре һәм транспорт средстволарын йөртү күнекмәләре буенча имтихан тапшыралар.Ә җәяүлеләр һәм велосипед йөртүчеләр имтихан тапшырмыйлар, шуңа күрә ешрак тәртип бозалар да. Велосипед йөртүче велосипедка утырганчы велосипед йөртүчегә кагылган таләпләрне белергә тиеш. Бары тик хәрәкәт кагыйдәләрен төгәл үтәү һәм хәрәкәттә катнашучыларның барысының да тәртипле булуы гына урамнарда һәм юлларда бәхетсезлек очракларын булдырмый калырга мөмкинлек бирә.
9. Велосипедчылар юл хәрәкәтендәге тулы хокуклы кешеләр. Велосипед планетадагы иң киң таралган транспорт төре. Ел саен Россия юлларында берничә йөз мең юл фаҗигасе велосипедчылар тарафыннан күзәтелә. Иң куркыныч категория велосипедчылар арасында укучы балалар. Һәр 100 авариянең 18 үлем белән тәмамлана. Һәм аларга 11- 13 яшь була. Велосипедчыларның төп травмалары сынулар: югары очлыклар сыну - 40.3%, баш сөяге зарарлану - 27.6%, түбәнге очлыклар сыну - 26.2% күзәтелә.
Юлга чыкканда түбәндәгечә эшләргә ярамый:
Төзек булмаган велосипедка утыру;
Юл йөрү кагыйдәсен бозу;
Багажник яки рамага пассажир утырту;
Йөк алып бармаска;
Велосипедка велосипед тагарга;
Караңгыда йөрмәскә;
Истә тотарга кирәк:
14 яшьтә генә велосипедка утырып юлда йөрергә ярый.
Уң яктан йөрергә һәм юл кырыеннан 1 м эчкә кереп.
Кирәк вакытта тизлекне киметергә яки туктарга.
Юлдагы хәләтне дикъкать белән бәяләргә.
Хәрәкәт итә торган транспортларга юл бирергә.
Тоткарлык булмаса юлга чыгарга ярый.
Бу очракта велосипедчы юл йөрү кагыйдәсен бозган. Шуңа күрә фаҗигага очраган. Аңа юлчылар I ярдәм күрсәтәләр һәм шул вакытта яки 03 кә шалтратып ярдәмгә чакыралар.
Вопрос №10: В каких случаях нужны такие движения? Как узнать , что именно так поступать? Что делать дальше?
В результате ЧС состояние пострадавших бывает крайне тяжелым, нередко они находятся в бессознательном состоянии и нуждаются в проведение отложной реанимационной помощи. К числу основных реанимационных мероприятий относятся непрямой массаж сердца.
Непрямой массаж сердца проводится в случае остановки сердца для возобновления его работы с целью восстановления кровообращения. Он заключается в ритмичном надавливании ладонями рук на грудную клетку, что приводит к принудительному сжатию сердца и, как следствие , к поступлению крови в артерии. Непрямой массаж сердца необходимо проводить незамедлительно в случае его остановки. Признаками внезапной остановки сердца являются : резкое побледнение кожных покровов, потеря сознания, прекращение пульса, дыхания, появление редких судорожных вдохов, расширение зрачков .
Для проведения непрямого массажа сердца пострадавшего необходимо положить на спину, на твердое основание, расположить его руки вдоль туловища. Оказывающий первую помощь располагается сбоку, размещает ладонь одной руки таким образом, чтобы ее основание располагалось в нижней части грудины, вдоль продольной оси, а ладонь второй руки накладывает сверху первой для усиления давления. Надавливание осуществляется в вертикальном направлении , величина прогиба грудной клетки должна составлять 3-4 см. Количество надавливаний 75-85 раз в минуту. Непрямой массаж сердца необходимо делать до восстановления его функции. В случае отсутствия признаков жизни по истечении 25-30 минут массажа его нужно прекратить. С целью насыщения крови кислородом непрямой массаж сердца следует проводить одновременно с искусственным дыханием. И один человек может проводить реанимационные мероприятия. Последовательность их выполнения такова: сделайте 2-3 цикла искусственного дыхания , 15-16 нажатий на грудную клетку. Этот ритм следует сохранять до восстановления функций дыхания и сердцебиения. Непрямой массаж сердца – простое реанимационное мероприятие, позволяющие спасти жизнь пострадавшего. О его эффективности можно судить по появлению самостоятельного пульса и дыхания, сужению зрачков. Непрямой массаж сердца нужно проводить бесперебойно до прибытия специалистов или в течение 25-30 минут.
Вопрос №11: Дать полное разъяснение данному рисунку. Как вести себя и какие правила вы должны выполнять при таких условиях?
Ике әзмәвердәй егет олы һәм көчсез кешене бер почмакка посырыклаганнар. Аларның явыз ниятле кеше икәнлекләре йөзләренә чыккан. Моңа охшашлы мисалларны безнең тормыштан да бик күп китерергә мөмкин. Мисал өчен , сбербанк яки почтадан акча алып чыгучы олыларны начар ниятле кешеләр сагалап торырга мөмкин. Җинаятьче үзенең корбаны артыннан күзәтеп бара, караңгы почмакларга , кеше йөрми торган урыннарда эләктереп алырга мөмкин.Бу егетләр олы кешедән көләләр , аннан акча сорарга мөмкиннәр. Мондый очракларда калганда үзеңне яклау өчен иң яхшысы кесәдә газ болончигы йөртү. Алтын минутларыңны югалтмыйча газ балончигын кулланасың. Ә инде комлы , балчыклы җирләр булганда, үзеңдә көч җыеп йөзләренә сибәргә була һәм кешеләр йөри торган якка йөгерегә. Ә мондый саклану чаралары булмаганда һәм каршыда көчле егетләр басып торганда нишләргә . Үзеңне тыныч кына тотып кесәңдәге акчаңны бирергә. Каршылык күрсәтмәскә , чөнки бу егетләрне мондый юл белән җиңеп булмаячак, ә акча белән генә сәламәтлекне дә тормышны да сатып алып булмый. Шуны да истә тотарга кирәк беркайчан да зур суммадагы акчаны бер генә кесәгә салып йөрергә ярамый , бүлгәләп салырга да мөмкин.. Ә инде үзеңне бик көчлегә санасаң яки бер-ике каратэ алымыда белсәң ,бу вакыта каршылык күрсәтеп үзеңне якларга да була. Мондый хәлләр олылар белән генә түгел , һәркем белән булырга мөмкин. Ходай сакласын да һәм үзебезне үзебез саклыйк. Ә моның өчен түбәндәгеләрне эшләргә була: караңгы , кеше йөрми торганн урамнарда үзегез генә йөрергә тырышмагыз, краңгыга калмагыз. Кул астыгызда газовый балончик йөртсәгез дә зыян итмәс. Артыгыздан шикле кешеләр ияргәнен сиссәгез, өйегезгә шалтыратыгыз,сезне каршы алырлар.
Вопрос №12: Какие задачи и какие права юных защитников Родины вы знаете? Как подготовить себя к защите Родины?
Военная служба – это почетная обязаность по защите Отечества, особый вид государственной службы граждан в Вооруженных Силах РФ. Военная служба заключается в исполнении гражданами устоновленных законом воинских обязанностей в течении оределенного срока. Подготовка граждан к военной службе имеет в соответствии с существующим законодательством две формы : обязательную и добровольную.
Обязательная подготовка гражданина к военной службе
1.Обязательная подготовка гражданина к военной службе предусматривает:
получение начальных знаний обороны;
подготовку по основам военной службы государственном,муниципальном или негосударственном образовательном учреждении среднего общего образования,образовательном учреждении начального профессионального и среднего профессионального образования и на учебных пунктах организаций;
военно-патриотическое воспитание;
подготовку по военно-учетным специальностям солдат,матросов сержантов и старшин по направлению военного комиссариата:
медицинское освидетельствование и медицнское обследование;
проведение лечебно-оздоровительных мероприятий.
Обязательная подкотовка граждан к военной службе осуществяется в порядке,определяемом Правитель-ством Российской Федерации.
Добровольная подготовка гражданина к военной службе
1.Добравольная подготовка гражданина к военной службе предусматривает:
Занятие военно-прикладными видами спорта;
Овладение военно-учетными специальностями;
Обучение в специальных образовательных учреждениях имеющей целью военную подготовку несовер-шеннолетних граждан мужского пола .
Статус военнослужащих – это совокупность прав , свобод, обязанностей и ответственности военно-служащих, устоновленных законодательством и гарантированных государством.
Права и свободы военнослужащих :
Свобода переддвижения,свобода слова, свобода вероисповедования, право на участие в управлении делами общества и государства, права на труд, служебное время и право на отдых, право на образование, проезд на транспорте,почтовые отправления, увольнение граждан с военной службы.
12) Кемнәр соң алар - Ватанны саклаучылар.
Икенче төрле алар – салдатлар. Һәрбер ир – ат, салдат үзенең ватанын сакларга, якларга тиеш. Ләкин аның өчен әзерлекле булырга кирәк.
Мондый кешеләр беренчедән ОБЖ һәм ОВС дәресләрен белергә тиеш.
Бу кеше акыллы, уйлый белүчән, җаваплы үз эшен төгәл өти торган булырга тиеш.
Иң мөһиме – кыю һәм физик яктан яхшы булырга тиеш.
Ул ягъни һәрбер ир-ат армияга барырга анда хезмәт итәргә тиеш (срок буенча).Ләкин
Ватанны саклаучыларнын үз бурычлары, хокуклары була. Ул армия таләпләрен белергә тиеш:
Армия режимын төгәл үтәргә.
Карта һәм компас белән эш итә белү.
Билгеләнгән җирне төгәл белү. Аның чикләрен.Анда миналар,шартлаткычлар юкмы?
Офицерский составны белү.
Военный машиналарда эшли белү.
Иң мөһиме –кораллар белән эш итү, төзелешен төзи белү.
Үзенең ротандагы,взводындагы, командадагы баш кешене – командирны тыңларга.
8) Киңәшеп эшли белү.
9) Дөрес честь бирү.
10) Беренче медецина ярдәмен күрсә белү. әйе, бу җиңел эш түгел.Ләкин бу кирәк.Без үзебезнең илебезне сакларга тиешбез.
Вопрос №13: 13. Объясните прибор и график, показанный на рисунке. Каково их практическое значение?
Аяк астындагы җир кеше өчен һәрвакыт какшамас ныклык, ышанычлылык символы булды.Ләкин кайвакытта хәтта Җир кабыгы да хәрәкәткә килә - җир тетрәүләр була. Бу дәһшәтле табигать күренеше җир астында барлыкка килгән этәрешләр һәм Җир кабыгының тирбәнешләреннән гыйбарәт; ә алар җир астында бик тирәндә тау токымнары-ның кинәт ярылулары һәм күчеше аркасында килеп чыга. Ярылулар һәм тау токымнарының күчеше булган урыннар җир тетрәү учагы дип атал. Тирбәлешләр учактан барлык якларга да тарала һәм, учактан ераклашкан саен , аларның көче кими. Җир өстенең җир тетрәү учагы өстендәге өлеше җир тетрәүнең эпицентры дип атала.
Җир тетрәүләр турындагы фән – сейсмология (грекчадан “сейсмос”- җир тетрәү), ә җир өсте тирбәнешләрен язучы прибор сейсмограф дип атала. Димәк әлеге рәсемдә сейсмограф дигән прибор сурәтләнгән. Тирбәнешләрне хәрәкәтләнүче кәгазь тасмага селкенеп торучы сизгер каләм яза . Бу язманы сейсмограмма дип атыйлар , түдәндәге грфик шуны күрсәтә.
Җир тетрәүләрнең көче 12 баллы шкалада билгеләнә. 1-2 баллы көчсез җир тетрәүләрне әлеге приборлар гына сизә ала. 10-12 баллы җир тетрәүләр вакытында биналар җимерелә, рельслар кәкрәя, җирдә ярыклар хасил була. Андый җир тетрәүләрне һәлакәтле җир тетрәүләр диләр. Һәр ел саен Җирдә миллионга якын җир тетрәү була, ләкин аларның күбесе сизелерлек түгел. Бик күп җимерүләр китереп чыгара торган җир тетрәүләр чама белән 2 атнага бер туры килә.Бәхеткә каршы , аларның күбесе океан төбендә була.
Кешеләр хәзергә әле җир тетрәү буласын төгәл рәвештә алдан белә алмыйлар. Ләкин аларның җимергеч нәтиҗәләрен булдырмау өчен мөмкин булганның барысы да эшләнә.
Җир тетрәү күренешләре еш кына бер үк урыннарда күзәтелә. Алар Җир кабыгы тотрыксыз урыннарда була.
Вопрос №14: Дать характеристику вулкана. Каковы правила защиты от него? Где и как можно защищаться от вулкана при службе в армии?
Коры җир өстендә һәм океаннар төбендә формасы һәм токымының составы буенча аеры-лып торган таулар бар; аларны вулканнар дип йөртәләр(борынгы Рим мифологиясе буенча Вулкан – ут алласы). Тирәндә яткан магма Җир кабыгында барлыкка килгән ярыклар буенча зур басым астында өскә таба омтылырга һәм җир өстенә агып чыгарга мөмкин. Магма күтәрелә торган канал вулкан авызы дип атала. Авыз кратер белән төгәлләнә, аның аша өскә таба газлар һәм су пары бөркелеп тора, вулкан тузаны, бик зур көл, таш болыт-лары атылып чыга, магма ага. Өскә таба атылып чыккан магма лава дип атала. Вулкан атканда җир асты гүләп тора, кайчагында җир тетри, яңгыр ява. Кешелек тарихында аткан вулканнар ата торган вулканнар дип атала. Атуы турында бернинди дә мәглуматлар булмаган вулканнар да бар. Мондый вулканнарны сүнгән вулканнар диләр. Кайчагында сүнгән дип саналган вулканнар көтмәгәндә ата да башларга мөмкин.Мондый вулканнар турында йокыга талган вулканнар диләр.Шулай ук океаннар төбендә дә бик күп вулканнар табылды. Вулканологик станцияләрдә тикшеренүчеләр вулканнарның үз-үзләрен тотыш-ларын белү өчен күзәтүләр алып баралар , лаваны, бүленеп чыккан газларны өйрәнәләр. Шушы эшләр нәтиҗәсендә хәзер үк инде вулканның ата башлау вакытын алдан әйтергә һәм аңа бәйле булган бәла –казаларны кисәтергә мөмкин .
Вулкан ату күренешләре еш кына бер үк урыннарда күзәтелә. Алар Җир кабыгы тотрыксыз урыннарда була.
1- Кратер.
2- Өстәмә кратер.
3- Конус.
4- Лава.
5- Пепел.
6- Главное гирло.
Основные способы борьбы с извержениями вулканов:
-охлаждение лавы водой;
- сооружение искусственных каналов для отвода лавы и грязекаменных потоков;
- сооружение защитных плотин;
- своевременная эвакуация населения из опасных зон;
- умение оказать первую помощь пострадавшим.
Несмотря на реальную опасность и угрозу, люди продолжают селиться и жить вблизи вулканов. Для многих – это Родина, для других – работа и источник благосостояния. Вулканическая почва очень плодородно и позволяет получать до трех урожаев в год. Вулканы в период затишья снабжают людей теплой и водой. Застывшая лава и щебень – хороший строительный материал.
Армия дә солдатларны куркыныч янамаган урыннарга эвакуацияләргә кирәк.
Вопрос №15: 1Дайте разъяснение к рисунку. Где и как может это случиться?
Вода является постоянным, неразлучным спутником человека на протяжении всей его жизни. На земле нет другого вещества, которое имеет такое широкое применение, как вода. Она ценнее нефти, газа, угля, железа. Вода есть практически повсюду вокруг нас и в нас самих. Она играет важную роль, а порой решающую роль в жизнедеятельности человека. Вода – единственное вещество на земле, которое встречается одновременно в природе во всех трех агрегатных состояниях: жидком, твердом, газообразном. Для нормального функционирования организма человек должен употреблять ежедневно около 3 литров воды. При недостаточном поступлении воды возникает отрицательный водной баланс, который негативно сказывается на деятельности человека. Недостаток воды в организме приводит к появлению на первом этапе признаков жажды, плохого самочувствия , сонливости, тошноты, повышенную температуру тела, расстройству желудка. Для предотвращения обезвоживания организма необходимо иметь достаточные запасы воды. Наиболее остро это проблема стоит в условиях жаркого климата и солнечной погоды. Поиск воды не представляет собой сложности в районах с умеренным и холодным климатом. Существует множес-тво экстремальных способов получить пресную воду. Практически везде можно получить воду так называемом « солнечном дистилляторе» . Для этого в почве на солнечной стороне нужно вырыть яму диаметром и глубиной около 1 метра.. На дно ямы установить водо-сборник : ведро, кастрюлю, миску. Яму нужно накрыть полиэтиленовой пленкой, сверху которой положить груз(камень), а края пленки надежно закрепить по периметру. Солнце нагревает почву, испарит из нее влагу, которая осядет на пленке и стечет в водосборник. Для извлечения воды из водосборника можно использовать гибкую резиновую или полиэтиленовую трубку.
ДҮTЕНЧЕ ПАКЕТ
Примерные ответы на задания 7-8 классов
ЧЕТВЕРТЫЙ ПАКЕТ
Биредә укучылар җибәргән җаваплардан кайбер үрнәкләр бирелә. Бу җаваплар әле тулы аңлатмалар белән бирелгән дип булмый. Алар җаваплардан өзекләр генә.
Здесь предлагается выдержки из ответов некоторых команд. Их еще недостаточно считать полными ответами с комментарием.
БЕРЕНЧЕ ПАКЕТ биремнәренә җаваплар биредә
Ответы заданий ПЕРВОГО ПАКЕТА здесь
ИКЕННЧЕ ПАКЕТ биремнәренә җаваплар биредә
Ответы заданий ВТОРОГО ПАКЕТА здесь
ӨЧЕНЧЕ ПАКЕТ биремнәренә җаваплар биредә
Ответы заданий ТРЕТЬЕГО ПАКЕТА здесь
Вопрос №1: Дать полную характеристику проезжей и пешеходной части данной улицы? Какие правила должны выполнять водители и пешеходы в этих условиях?
Юллар кисешкән урыннар һәм юл чатлары көйләүле яки көйләнми торган төрләргә бүленәләр. Көйләүле юл чатларында машина һәм җәяүлеләр хәрәкәте белән светофор яки юл хәрәкәтен тәртипкә салучы идарә итә. Машиналар кара- каршы хәрәкәт иткән урамны ике яклы хәрәкәтле урам дип йөртәләр.Шулай ук төп һәм икенчел дәрәҗәдәге яки бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатлар була. Төп юлны икечел дәрәҗәдәге юлдан аеручы билге – төп һәм икенчел дәрәҗәдәге юлларны аңлатучы юл билгеләре.
Әлеге рәсемдә көйләнми торган һәм бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чат сурәтләнгән Ә мондый көйләнми торган һәм бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда трамвай рельссыз транспорт чаралары алдында һәрвакыт өстенлеккә ия. Димәк бу чатны иң беренче трамвай үтә, чөнки аның ягында приемущество . Ә аннан соң гына җиңел машина .
Трамвай -1, Җиңел машинасы -2 нче китә.
Бу чатта транспорт чарасын йөртүче Көйләнелми торган чатлардан , бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда хәрәкәт итү кагыйдәләрен белергә тиеш.Трамвайның рельссыз транспорт чаралары алдындагы өстенлеге турында да белергә тиеш. Ә җәяүлеләр нинди кагыйдәләрне белергә тиеш соң? Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма. Хәрәкәт көйләнелми торган урыннарда җәяүлеләр ,йөреп торган транспорт средстволарына комачаулык тудырмаслыкларына ышангач кына , үтеп йөрү өлешен аркылы чыга алалар.
Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма
Бәлагә юлыкмас өчен, аркылы чыгарга теләгән юлдан баручы барлык транспорт чараларының узып киткәнен көтеп тор.
Вопрос №2: Дайте полную характеристику данной дороге, дорожным знакам. Как должны вести водители, пешеходы, которые там движутся?
Бирелгән рәсемдә күпер сурәтләнгән. Күпернең уң ягында юл “ашалган “ һәм аны әйләндереп алганнар.
Трактор хәрәкәт итә торган якта “Приемущество перед встречным движением” дигән знак тора. Бу знак буенча тар күпер аша хәрәкәт иткәндә каршы яктан килүче транспорт чарасы әлеге ситуациядә күпердәге һәм күпергә кермәгән траспорт чарасына да юл бирергә тиеш. Юлдагы төзексезлек бу кагыйдәгә киртә була алмый. Димәк тракторга автобус юл бирергә, үткәреп җибәрергә тиеш. Һәм каршы якта башка транспорт чарасы булмаган да гына автобус күпер аша чыга ала.
Ә җәяүлеләргә нишләргә соң? Хәрәкәт көйләнелми торган урыннарда, күперләрдә җәяүлеләр йөреп торган транспорт средстволарына комачаулык тудырмаслыкларына ышангач кына күперне чыга алалар.
Бәлагә юлыкмас өчен, күпердән баручы барлык транспорт чараларының узып киткәнен көтеп тор.
Мондый күперләрдә кешеләргә йөрү өчен күпер кырыенда аерым юлы булырга тиеш.
Вопрос №3: Какие участки дороги, зоны движения и знаки вы видите на данном перекрестке? Какие правила должны выполнять водители и пешеходы при таких условиях?
Юллар кисешкән урыннар һәм юл чатлары көйләүле яки көйләнми торган төрләргә бүленәләр. Көйләүле юл чатларында машина һәм җәяүлеләр хәрәкәте белән светофор яки юл хәрәкәтен тәртипкә салучы идарә итә. Машиналар кара- каршы хәрәкәт иткән урамны ике яклы хәрәкәтле урам дип йөртәләр.Шулай ук төп һәм икенчел дәрәҗәдәге яки бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатлар була. Төп юлны икечел дәрәҗәдәге юлдан аеручы билге – төп һәм икенчел дәрәҗәдәге юлларны аңлатучы юл билгеләре. Әлеге рәсемдә без юллар кисешкән урыннар һәм юл чатлары көйләүле икәнен күрәбез. Юл чатында өстәмә секцияле светофор куелган. Светофорда “уңга “дигән яшел ук белән төп светофорның кызыл сигналы бер үк вакытта кабынган. Бу очракта транспорт средстволарының уңга борылырга хаклары бар., әмма бу вакытта алар башка юнәлешләрдә үтеп баручы транспорт средстволарына юл бирергә тиешләр.
Димәк бу чатны Автобус -1 нче , трамвай -2 нче булып үтәргә тиеш.
Ә җәяүлеләр нинди кагыйдәләрне белергә тиеш соң? Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма. Хәрәкәт көйләнелми торган урыннарда җәяүлеләр ,йөреп торган транспорт средстволарына комачаулык тудырмаслыкларына ышангач кына , үтеп йөрү өлешен аркылы чыга алалар.
Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма
Бәлагә юлыкмас өчен, аркылы чыгарга теләгән юлдан баручы барлык транспорт чараларының узып киткәнен көтеп тор.
Вопрос №4: Дайте разъяснения дорожным знакам и дорожным движениям в данном случае? Какие правила должны выполнять водители и пешеходы при таких условиях?
Юллар кисешкән урыннар һәм юл чатлары көйләүле яки көйләнми торган төрләргә бүленәләр. Көйләүле юл чатларында машина һәм җәяүлеләр хәрәкәте белән светофор яки юл хәрәкәтен тәртипкә салучы идарә итә. Машиналар кара- каршы хәрәкәт иткән урамны ике яклы хәрәкәтле урам дип йөртәләр.Шулай ук төп һәм икенчел дәрәҗәдәге яки бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатлар була. Төп юлны икечел дәрәҗәдәге юлдан аеручы билге – төп һәм икенчел дәрәҗәдәге юлларны аңлатучы юл билгеләре.
Бу- “Төп Юл” билгесе, төп юлдан үтеп баручы транспорт чаралары юллар чатын беренче булып узалар.. Әлеге рәсемдә көйләнми торган һәм төп һәм икенчел дәрәҗәдәге һәм бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чат сурәтләнгән.Һәм машина-лар кара –каршы хәрәкәт иткән ике яклы хәрәкәтле урам буенча хәрәкәт итәләр. “Направление главной дороги” тамгасы. “Направление главной дороги” тамгасы бу очракта кайсы юлларның төп юл булып торуын күрсәтә. Ә җиңел машина белән автобус бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатта торалар. Һәм алар хәрәкәт иткән юллларда “Уступите дорогу “ знагы да тора. Бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда рельссыз транспорт чараларын йөртүче(водитель) уңнан якынлышучы транспорт чараларына юл бирергә тиеш. (правила правой руки.) Димәк автобус белән җиңел машинасы бу чатны правила правой руки кагыйдәсе буенча үтәләр. Җиңел машинаның уң ягында помех , шуңа күрә ул автобуска юл бирә. Автобус-1 , җиңел машина -2 нче китә.
Бу чатта транспорт чарасын йөртүче Көйләнелми торган чатлардан , бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда һәм төп һәм икенчел дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда хәрәкәт итү кагыйдәләрен белергә тиеш. “Уң кул кагыйдә”се, юл билгеләрен дә белергә тиеш1. Ә җәяүлеләр нинди кагыйдәләрне белергә тиеш соң? Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма. Хәрәкәт көйләнелми торган урыннарда җәяүлеләр ,йөреп торган транспорт средстволарына комачаулык тудырмаслыкларына ышангач кына , үтеп йөрү өлешен аркылы чыга алалар.
Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма
Бәлагә юлыкмас өчен, аркылы чыгарга теләгән юлдан баручы барлык транспорт чараларының узып киткәнен көтеп тор.
Вопрос №5: Дайте разъяснение поррядку движения транспорта на данном перекрестке? Какие правила должны выполнять водители и пешеходы на этом перекрестке?
Юллар кисешкән урыннар һәм юл чатлары көйләүле яки көйләнми торган төрләргә бүленәләр. Көйләүле юл чатларында машина һәм җәяүлеләр хәрәкәте белән светофор яки юл хәрәкәтен тәртипкә салучы идарә итә. Машиналар кара- каршы хәрәкәт иткән урамны ике яклы хәрәкәтле урам дип йөртәләр.Шулай ук төп һәм икенчел дәрәҗәдәге яки бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатлар була. Төп юлны икечел дәрәҗәдәге юлдан аеручы билге – төп һәм икенчел дәрәҗәдәге юлларны аңлатучы юл билгеләре. Әлеге рәсемдә көйләнми торган һәм бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чат сурәтләнгән.Һәм машина-лар кара –каршы хәрәкәт иткән ике яклы хәрәкәтле урам буенча хәрәкәт итәләр. Бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда рельссыз транспорт чараларын йөртүче(водитель) уңнан якынлышучы транспорт чараларына юл бирергә тиеш. (правила правой руки.) Ә мондый чатларда трамвай рельссыз транспорт чаралары алдында һәрвакыт өстенлеккә ия. Димәк бу чатны иң беренче трамвай үтә, чөнки аның ягында приемущество . Ә автобус белән йөк машинасы бу чатны правила правой руки кагыйдәсе буенча үтәләр. Йөк машинасының уң ягында помех , шуңа күрә ул автобуска юл бирә. Трамвай -1,
автобус-2, йөк машинасы -3 нче китә.
Бу чатта транспорт чарасын йөртүче Көйләнелми торган чатлардан , бертигез дәрәҗәдәге юллар кисешкән чатларда хәрәкәт итү кагыйдәләрен белергә тиеш. Боларга Уң кул кагыйдәсе, трамвайның рельссыз транспорт чаралары алдындагы өстенлеге турында да белергә тиеш. Ә җәяүлеләр нинди кагыйдәләрне белергә тиеш соң? Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма. Хәрәкәт көйләнелми торган урыннарда җәяүлеләр ,йөреп торган транспорт средстволарына комачаулык тудырмаслыкларына ышангач кына , үтеп йөрү өлешен аркылы чыга алалар.
Нинди генә урыннан чыксаң да, машина юлына басарга ашыкма
Бәлагә юлыкмас өчен, аркылы чыгарга теләгән юлдан баручы барлык транспорт чараларының узып киткәнен көтеп тор.
Вопрос №6: Дайте полное объяснение этому графику? Кто и зачем должен знать этот график?
Бирелгән графикта юл өслегенең торышына карап тормоз юлының транспорт чарасының тизлегенә бәйлелек графигы сурәтләнгән. Мәсәлән : бозлы юллы участокта транспорт чарасы 30 км/ сәг тизлек
белән барганда тормоз педаленә баса икән ,шул мизгелдә генә туктый алмый. Бу очракта ул тормоз тотып 50 м үткәч кенә туктап кала . Ә карлы участокта транспорт чарасы 30 км/ сәг тизлек белән барганда тормоз педаленә баса икән , ул тормоз тотып 30 м үткәч кенә туктап кала . Ә юеш асфальтта шул ук 30 км/ сәг тизлек белән барганда тормоз педаленә баса икән , ул тормоз тотып 20 м үткәч кенә туктап кала. Ә коры асфальтта шул ук 30 км/ сәг тизлек белән барганда тормоз педаленә баса икән , ул тормоз тотып 15 м үткәч туктап кала . Димәк бу графиктан күрегәнчә бозлы юлда тормоз юлы да озынрак. Тормоз юлы машинаның хәрәкәт тизлегенә бәйле. Графикта без моны күрәбез. Тизлек зурайган саен тормоз юлы да арта. Шулай ук тормоз юлы автомобильнең авырлыгына да ,һәм дә инде һава шартларына һәм юлның нинди булуына да карый. Юлның нинди хәлдә булуы хәрәкәтнең хәвефсез-легенә зур йогынты ясый.Юлда хәвеф- хәтәрсез йөрү һәм юл-транспорт вакыйгаларын булдырмау буенча вакытында чаралар күру өчен , транспортйөртүче юлның торышы турында алдан белергә , кисәтелергә тиеш.Шуңа күрә юлның андый урыннарына кисәтү билгеләре куелырга тиеш. Бу билгеләр транспорт йөртүчеләрне һәм җәяүлеләрне юлдагы хәвефле участоклар турында кисәтәләр. Транспорт йөртүче , кисәтү билгесен күрүгә , игтибарын арттыра төшәргә, хәрәкәт тизлеген , кирәк чакта тиз генә машинаны туктатырлык дәрәҗәдә , киметергә тиеш. Әгәр юл участокларында боз хасил булса, юеш балчык эләксә тәгәрмәчләрнең юл белән тоташуы (ышкылуы ) кими. Бу графикка бигрәктә колонналар белән баручы транспорт чаралары игътибар итәргә тиеш . Чөнки дистанцияне дә сакларга кирәк. Бу график турында транспорт чарасын йөртүче генә түгел ,ә һәр кеше белергә тиеш. Әгәр хәрәкәттәге машина алдына кинәт кенә җәяүле килеп чыкса, машинаның шул мизгелдә генә туктамаганын без- олылар кечкенәләргә дә аңлатырга тиеш.
Вопрос №7: Дать полное разъяснение данному рисунку. Какие правила должны выполнять водители и пешеходы при таких условиях?
Юлның нинди хәлдә булуы хәрәкәтнең хәвефсезлегенә зур йогынты ясый.Юлда хәвеф- хәтәрсез йөрү һәм юл-транспорт вакыйгаларын булдырмау буенча вакытында чаралар күру өчен , транспорт йөртүче юлның торышы турында алдан белергә , кисәтелергә тиеш. Шуңа күрә юлның андый урыннарына кисәтү билгеләре куелырга тиеш. Бу билгеләр транспорт йөртүчеләрне һәм җәяүлеләрне юлдагы хәвефле участоклар турында кисәтәләр. Транспорт йөртүче , кисәтү билгесен күрүгә , игтибарын арттыра төшәргә, хәрәкәт тизлеген , кирәк чакта тиз генә машинаны туктатырлык дәрәҗәдә , киметергә тиеш. Автомобильләр грунт юлдан, гравий һәм вак таш җәелгән юллардан барганда , аларның тәгәрмәчләре вак ташларны , балчыкны көч белән артка ташлый , алар арттан килүче транспорт средстволарына барып бәреләләр, машиналарның алгы кабина пыялаларын ваталар , пычраталар. Машина никадәр тизрәк барса , балчык, вак ташлар шулкадәр көчлерәк артка атып бәрә. Автомобиль һәм башка төрле механик средстволарны йөртүчеләрне кабина пыяласы саклый, ә бит кузов өстендәге кешеләр һәм урамнан бара тоган җәяүлеләр бернәрсә белән дә капланмаган, шуңа күрә тәгәрмәч астыннан атылган ташлар аларны яраларга һәм балчык пычратырга бик ихтимал. Бу очракта автомобиль йөртүчеләр , юлның мондый участокларына килеп керүгә , тизлекне киметергә тиешләр. Ә арттан баручы йөк машинасы юлның нинди хәлдә булуын белгәгә күрә ,тизлеген киметергә һәм ике арада дистанцияне сакларга тиеш. Чөнки йөк машинасының тәрәзәләре пычрана һәм ул 1-2 секунд эчендә машина белән идарәне югалтырга мөмкин. Ә җәяүлеләр мондый очракларда юл кырыеннан барырга, пычырак чәчрәп пычратмасын дисәк , туктап читтә басып калырга кирәк. Арткы тәгәмәчләр артында брызговик булырга тиеш икәнлекне дә истән чыгармаска кирәк.
Вопрос №8: Дать полное разъяснение данному рисунку. Какие правила должны выполнять водители и пешеходы при таких условиях?
Автомобиль җәмгыять үсешенең аерылгысыз юлдашы булып әверелде, кешегә ул, халык хуҗалыгы йөк-ләрен ташу белән бергә, пассажир лар йөртүе белән дә әйтеп бетергесез ярдәм итә. Шуның белән бер үк вакытта автомобиль бәла –каза очракларына сәбәпче булырга да мөмкин. Машина йөртүчеләр – хәрәкәттә катнашучылар , алар махсус рәвештә укыйлар , юлда йөрү кагыйдәләре һәм транспорт средстволарын йөртү күнекмәләре буенча имтихан тапшыралар. Бирелгән рәсемдә беренче транспорт чарасын йөртүче зур тизләнеш алып кузгалып китә. Һәм инерция күренешенә нигезләнеп машина арбасындагы йөк кисәк кузгалганда арткы якка төшеп кала. ( Инерция күренеше ул – җисемнең аңа башка җисемнәр тәэсир итмәгәндә тизлеген саклау күренеше.) Бу очракта йөкне тиешенчә беркетергә кирәк , чөнки бу машина артыннан килүче башка транспорт чарасы да , җәяүлеләр дә булырга мөмкин. Моның нәтиҗәсендә бәхетсезлек очраклары килеп чыгарга мөмкин.. Машинаны кисәк алып киткәндә машина тузып, эштән чыга. Ә икенче рәсемдә машина кисәк туктый. Арбадагы йөк, шулай ук инерция күренешенә нигезләнеп аңлатып була, алгы якка таба төшеп китә. Туктаганда тизлекне дөрес сайлап, алдан туктарга әзерләнеп туктарга кирәк. Кисәк туктау нәтиҗәсендә машинаның тормоз системасына да зур нагрузка килә. Машинаны кисәк туктату, кисәк алып китү пассажир автобусларында хәрәкәт иткәндә бигрәк тә куркыныч. Шуңа күрә түбәндәгеләрне итә тотарга кирәк .
Правила перевозки груза: перед началом и во время движения водитель обязан контролировать размещение , крепление и состояное груза во избежание его падения , создания помех для движения. Если состояние и размещение груза не удовлетворяют указанным требованиям , водитель обязан принять меры к устранению нарушений перечесленных правил перевозки либо прекратиь дальнейшие движение. Правила о скорости движения: водитель должен вести транспортное средство учитывая при этом интенсивность движения, особенности и состояние транспортного средства и груза . Водителю запрещается: резко тормозить , если это не требуется для предотвращения дорожно- транспортного происшествия .
Вопрос №9: Что здесь случилось? Постарайтесь объяснить причины возникновения этого случая.
.Бу рәсемдә дә велосипедка утыру нәтиҗәсендә малай юл трансорт вакыйгасына дучар булган. Малай хәрәкәтсез җирдә ята, бәлагә таручыга ярдәм күрсәтергә апа белән малай килгәннәр, бәлки туганнары да дыр. Бу очракта, югалып калырга ярамый, елап та берни эшләп булмый. малайга беренче ярдәм күрсәтергә кирәк. Иң беренче эш итеп , кичекмәстән “Ашыгыч ярдәм күрсәтү “ машинасын , милиция работникларын чакыртырга кирәк. Монда инде алар килеп җиткәннәр.
Юл –транспорт вакыйгалары нәтиҗәсендә балалар еш кына җәрәхәтләнәләр, ә кайчакта һәлак тә булалар. Машина йөртүчеләр – хәрәкәттә катнашучылар , алар махсус рәвештә укыйлар , , юлда йөрү кагыйдәләре һәм транспорт средстволарын йөртү күнекмәләре буенча имтихан тапшыралар.Ә җәяүлеләр һәм велосипед йөртүчеләр имтихан тапшырмыйлар, шуңа күрә ешрак тәртип бозалар да. Велосипед йөртүче велосипедка утырганчы велосипед йөртүчегә кагылган таләпләрне белергә тиеш. Бары тик хәрәкәт кагыйдәләрен төгәл үтәү һәм хәрәкәттә катнашучыларның барысының да тәртипле булуы гына урамнарда һәм юлларда бәхетсезлек очракларын булдырмый калырга мөмкинлек бирә.
9. Велосипедчылар юл хәрәкәтендәге тулы хокуклы кешеләр. Велосипед планетадагы иң киң таралган транспорт төре. Ел саен Россия юлларында берничә йөз мең юл фаҗигасе велосипедчылар тарафыннан күзәтелә. Иң куркыныч категория велосипедчылар арасында укучы балалар. Һәр 100 авариянең 18 үлем белән тәмамлана. Һәм аларга 11- 13 яшь була. Велосипедчыларның төп травмалары сынулар: югары очлыклар сыну - 40.3%, баш сөяге зарарлану - 27.6%, түбәнге очлыклар сыну - 26.2% күзәтелә.
Юлга чыкканда түбәндәгечә эшләргә ярамый:
Төзек булмаган велосипедка утыру;
Юл йөрү кагыйдәсен бозу;
Багажник яки рамага пассажир утырту;
Йөк алып бармаска;
Велосипедка велосипед тагарга;
Караңгыда йөрмәскә;
Истә тотарга кирәк:
14 яшьтә генә велосипедка утырып юлда йөрергә ярый.
Уң яктан йөрергә һәм юл кырыеннан 1 м эчкә кереп.
Кирәк вакытта тизлекне киметергә яки туктарга.
Юлдагы хәләтне дикъкать белән бәяләргә.
Хәрәкәт итә торган транспортларга юл бирергә.
Тоткарлык булмаса юлга чыгарга ярый.
Бу очракта велосипедчы юл йөрү кагыйдәсен бозган. Шуңа күрә фаҗигага очраган. Аңа юлчылар I ярдәм күрсәтәләр һәм шул вакытта яки 03 кә шалтратып ярдәмгә чакыралар.
Вопрос №10: В каких случаях нужны такие движения? Как узнать , что именно так поступать? Что делать дальше?
В результате ЧС состояние пострадавших бывает крайне тяжелым, нередко они находятся в бессознательном состоянии и нуждаются в проведение отложной реанимационной помощи. К числу основных реанимационных мероприятий относятся непрямой массаж сердца.
Непрямой массаж сердца проводится в случае остановки сердца для возобновления его работы с целью восстановления кровообращения. Он заключается в ритмичном надавливании ладонями рук на грудную клетку, что приводит к принудительному сжатию сердца и, как следствие , к поступлению крови в артерии. Непрямой массаж сердца необходимо проводить незамедлительно в случае его остановки. Признаками внезапной остановки сердца являются : резкое побледнение кожных покровов, потеря сознания, прекращение пульса, дыхания, появление редких судорожных вдохов, расширение зрачков .
Для проведения непрямого массажа сердца пострадавшего необходимо положить на спину, на твердое основание, расположить его руки вдоль туловища. Оказывающий первую помощь располагается сбоку, размещает ладонь одной руки таким образом, чтобы ее основание располагалось в нижней части грудины, вдоль продольной оси, а ладонь второй руки накладывает сверху первой для усиления давления. Надавливание осуществляется в вертикальном направлении , величина прогиба грудной клетки должна составлять 3-4 см. Количество надавливаний 75-85 раз в минуту. Непрямой массаж сердца необходимо делать до восстановления его функции. В случае отсутствия признаков жизни по истечении 25-30 минут массажа его нужно прекратить. С целью насыщения крови кислородом непрямой массаж сердца следует проводить одновременно с искусственным дыханием. И один человек может проводить реанимационные мероприятия. Последовательность их выполнения такова: сделайте 2-3 цикла искусственного дыхания , 15-16 нажатий на грудную клетку. Этот ритм следует сохранять до восстановления функций дыхания и сердцебиения. Непрямой массаж сердца – простое реанимационное мероприятие, позволяющие спасти жизнь пострадавшего. О его эффективности можно судить по появлению самостоятельного пульса и дыхания, сужению зрачков. Непрямой массаж сердца нужно проводить бесперебойно до прибытия специалистов или в течение 25-30 минут.
Вопрос №11: Дать полное разъяснение данному рисунку. Как вести себя и какие правила вы должны выполнять при таких условиях?
Ике әзмәвердәй егет олы һәм көчсез кешене бер почмакка посырыклаганнар. Аларның явыз ниятле кеше икәнлекләре йөзләренә чыккан. Моңа охшашлы мисалларны безнең тормыштан да бик күп китерергә мөмкин. Мисал өчен , сбербанк яки почтадан акча алып чыгучы олыларны начар ниятле кешеләр сагалап торырга мөмкин. Җинаятьче үзенең корбаны артыннан күзәтеп бара, караңгы почмакларга , кеше йөрми торган урыннарда эләктереп алырга мөмкин.Бу егетләр олы кешедән көләләр , аннан акча сорарга мөмкиннәр. Мондый очракларда калганда үзеңне яклау өчен иң яхшысы кесәдә газ болончигы йөртү. Алтын минутларыңны югалтмыйча газ балончигын кулланасың. Ә инде комлы , балчыклы җирләр булганда, үзеңдә көч җыеп йөзләренә сибәргә була һәм кешеләр йөри торган якка йөгерегә. Ә мондый саклану чаралары булмаганда һәм каршыда көчле егетләр басып торганда нишләргә . Үзеңне тыныч кына тотып кесәңдәге акчаңны бирергә. Каршылык күрсәтмәскә , чөнки бу егетләрне мондый юл белән җиңеп булмаячак, ә акча белән генә сәламәтлекне дә тормышны да сатып алып булмый. Шуны да истә тотарга кирәк беркайчан да зур суммадагы акчаны бер генә кесәгә салып йөрергә ярамый , бүлгәләп салырга да мөмкин.. Ә инде үзеңне бик көчлегә санасаң яки бер-ике каратэ алымыда белсәң ,бу вакыта каршылык күрсәтеп үзеңне якларга да була. Мондый хәлләр олылар белән генә түгел , һәркем белән булырга мөмкин. Ходай сакласын да һәм үзебезне үзебез саклыйк. Ә моның өчен түбәндәгеләрне эшләргә була: караңгы , кеше йөрми торганн урамнарда үзегез генә йөрергә тырышмагыз, краңгыга калмагыз. Кул астыгызда газовый балончик йөртсәгез дә зыян итмәс. Артыгыздан шикле кешеләр ияргәнен сиссәгез, өйегезгә шалтыратыгыз,сезне каршы алырлар.
Вопрос №12: Какие задачи и какие права юных защитников Родины вы знаете? Как подготовить себя к защите Родины?
Военная служба – это почетная обязаность по защите Отечества, особый вид государственной службы граждан в Вооруженных Силах РФ. Военная служба заключается в исполнении гражданами устоновленных законом воинских обязанностей в течении оределенного срока. Подготовка граждан к военной службе имеет в соответствии с существующим законодательством две формы : обязательную и добровольную.
Обязательная подготовка гражданина к военной службе
1.Обязательная подготовка гражданина к военной службе предусматривает:
получение начальных знаний обороны;
подготовку по основам военной службы государственном,муниципальном или негосударственном образовательном учреждении среднего общего образования,образовательном учреждении начального профессионального и среднего профессионального образования и на учебных пунктах организаций;
военно-патриотическое воспитание;
подготовку по военно-учетным специальностям солдат,матросов сержантов и старшин по направлению военного комиссариата:
медицинское освидетельствование и медицнское обследование;
проведение лечебно-оздоровительных мероприятий.
Обязательная подкотовка граждан к военной службе осуществяется в порядке,определяемом Правитель-ством Российской Федерации.
Добровольная подготовка гражданина к военной службе
1.Добравольная подготовка гражданина к военной службе предусматривает:
Занятие военно-прикладными видами спорта;
Овладение военно-учетными специальностями;
Обучение в специальных образовательных учреждениях имеющей целью военную подготовку несовер-шеннолетних граждан мужского пола .
Статус военнослужащих – это совокупность прав , свобод, обязанностей и ответственности военно-служащих, устоновленных законодательством и гарантированных государством.
Права и свободы военнослужащих :
Свобода переддвижения,свобода слова, свобода вероисповедования, право на участие в управлении делами общества и государства, права на труд, служебное время и право на отдых, право на образование, проезд на транспорте,почтовые отправления, увольнение граждан с военной службы.
12) Кемнәр соң алар - Ватанны саклаучылар.
Икенче төрле алар – салдатлар. Һәрбер ир – ат, салдат үзенең ватанын сакларга, якларга тиеш. Ләкин аның өчен әзерлекле булырга кирәк.
Мондый кешеләр беренчедән ОБЖ һәм ОВС дәресләрен белергә тиеш.
Бу кеше акыллы, уйлый белүчән, җаваплы үз эшен төгәл өти торган булырга тиеш.
Иң мөһиме – кыю һәм физик яктан яхшы булырга тиеш.
Ул ягъни һәрбер ир-ат армияга барырга анда хезмәт итәргә тиеш (срок буенча).Ләкин
Ватанны саклаучыларнын үз бурычлары, хокуклары була. Ул армия таләпләрен белергә тиеш:
Армия режимын төгәл үтәргә.
Карта һәм компас белән эш итә белү.
Билгеләнгән җирне төгәл белү. Аның чикләрен.Анда миналар,шартлаткычлар юкмы?
Офицерский составны белү.
Военный машиналарда эшли белү.
Иң мөһиме –кораллар белән эш итү, төзелешен төзи белү.
Үзенең ротандагы,взводындагы, командадагы баш кешене – командирны тыңларга.
8) Киңәшеп эшли белү.
9) Дөрес честь бирү.
10) Беренче медецина ярдәмен күрсә белү. әйе, бу җиңел эш түгел.Ләкин бу кирәк.Без үзебезнең илебезне сакларга тиешбез.
Вопрос №13: 13. Объясните прибор и график, показанный на рисунке. Каково их практическое значение?
Аяк астындагы җир кеше өчен һәрвакыт какшамас ныклык, ышанычлылык символы булды.Ләкин кайвакытта хәтта Җир кабыгы да хәрәкәткә килә - җир тетрәүләр була. Бу дәһшәтле табигать күренеше җир астында барлыкка килгән этәрешләр һәм Җир кабыгының тирбәнешләреннән гыйбарәт; ә алар җир астында бик тирәндә тау токымнары-ның кинәт ярылулары һәм күчеше аркасында килеп чыга. Ярылулар һәм тау токымнарының күчеше булган урыннар җир тетрәү учагы дип атал. Тирбәлешләр учактан барлык якларга да тарала һәм, учактан ераклашкан саен , аларның көче кими. Җир өстенең җир тетрәү учагы өстендәге өлеше җир тетрәүнең эпицентры дип атала.
Җир тетрәүләр турындагы фән – сейсмология (грекчадан “сейсмос”- җир тетрәү), ә җир өсте тирбәнешләрен язучы прибор сейсмограф дип атала. Димәк әлеге рәсемдә сейсмограф дигән прибор сурәтләнгән. Тирбәнешләрне хәрәкәтләнүче кәгазь тасмага селкенеп торучы сизгер каләм яза . Бу язманы сейсмограмма дип атыйлар , түдәндәге грфик шуны күрсәтә.
Җир тетрәүләрнең көче 12 баллы шкалада билгеләнә. 1-2 баллы көчсез җир тетрәүләрне әлеге приборлар гына сизә ала. 10-12 баллы җир тетрәүләр вакытында биналар җимерелә, рельслар кәкрәя, җирдә ярыклар хасил була. Андый җир тетрәүләрне һәлакәтле җир тетрәүләр диләр. Һәр ел саен Җирдә миллионга якын җир тетрәү була, ләкин аларның күбесе сизелерлек түгел. Бик күп җимерүләр китереп чыгара торган җир тетрәүләр чама белән 2 атнага бер туры килә.Бәхеткә каршы , аларның күбесе океан төбендә була.
Кешеләр хәзергә әле җир тетрәү буласын төгәл рәвештә алдан белә алмыйлар. Ләкин аларның җимергеч нәтиҗәләрен булдырмау өчен мөмкин булганның барысы да эшләнә.
Җир тетрәү күренешләре еш кына бер үк урыннарда күзәтелә. Алар Җир кабыгы тотрыксыз урыннарда була.
Вопрос №14: Дать характеристику вулкана. Каковы правила защиты от него? Где и как можно защищаться от вулкана при службе в армии?
Коры җир өстендә һәм океаннар төбендә формасы һәм токымының составы буенча аеры-лып торган таулар бар; аларны вулканнар дип йөртәләр(борынгы Рим мифологиясе буенча Вулкан – ут алласы). Тирәндә яткан магма Җир кабыгында барлыкка килгән ярыклар буенча зур басым астында өскә таба омтылырга һәм җир өстенә агып чыгарга мөмкин. Магма күтәрелә торган канал вулкан авызы дип атала. Авыз кратер белән төгәлләнә, аның аша өскә таба газлар һәм су пары бөркелеп тора, вулкан тузаны, бик зур көл, таш болыт-лары атылып чыга, магма ага. Өскә таба атылып чыккан магма лава дип атала. Вулкан атканда җир асты гүләп тора, кайчагында җир тетри, яңгыр ява. Кешелек тарихында аткан вулканнар ата торган вулканнар дип атала. Атуы турында бернинди дә мәглуматлар булмаган вулканнар да бар. Мондый вулканнарны сүнгән вулканнар диләр. Кайчагында сүнгән дип саналган вулканнар көтмәгәндә ата да башларга мөмкин.Мондый вулканнар турында йокыга талган вулканнар диләр.Шулай ук океаннар төбендә дә бик күп вулканнар табылды. Вулканологик станцияләрдә тикшеренүчеләр вулканнарның үз-үзләрен тотыш-ларын белү өчен күзәтүләр алып баралар , лаваны, бүленеп чыккан газларны өйрәнәләр. Шушы эшләр нәтиҗәсендә хәзер үк инде вулканның ата башлау вакытын алдан әйтергә һәм аңа бәйле булган бәла –казаларны кисәтергә мөмкин .
Вулкан ату күренешләре еш кына бер үк урыннарда күзәтелә. Алар Җир кабыгы тотрыксыз урыннарда була.
1- Кратер.
2- Өстәмә кратер.
3- Конус.
4- Лава.
5- Пепел.
6- Главное гирло.
Основные способы борьбы с извержениями вулканов:
-охлаждение лавы водой;
- сооружение искусственных каналов для отвода лавы и грязекаменных потоков;
- сооружение защитных плотин;
- своевременная эвакуация населения из опасных зон;
- умение оказать первую помощь пострадавшим.
Несмотря на реальную опасность и угрозу, люди продолжают селиться и жить вблизи вулканов. Для многих – это Родина, для других – работа и источник благосостояния. Вулканическая почва очень плодородно и позволяет получать до трех урожаев в год. Вулканы в период затишья снабжают людей теплой и водой. Застывшая лава и щебень – хороший строительный материал.
Армия дә солдатларны куркыныч янамаган урыннарга эвакуацияләргә кирәк.
Вопрос №15: 1Дайте разъяснение к рисунку. Где и как может это случиться?
Вода является постоянным, неразлучным спутником человека на протяжении всей его жизни. На земле нет другого вещества, которое имеет такое широкое применение, как вода. Она ценнее нефти, газа, угля, железа. Вода есть практически повсюду вокруг нас и в нас самих. Она играет важную роль, а порой решающую роль в жизнедеятельности человека. Вода – единственное вещество на земле, которое встречается одновременно в природе во всех трех агрегатных состояниях: жидком, твердом, газообразном. Для нормального функционирования организма человек должен употреблять ежедневно около 3 литров воды. При недостаточном поступлении воды возникает отрицательный водной баланс, который негативно сказывается на деятельности человека. Недостаток воды в организме приводит к появлению на первом этапе признаков жажды, плохого самочувствия , сонливости, тошноты, повышенную температуру тела, расстройству желудка. Для предотвращения обезвоживания организма необходимо иметь достаточные запасы воды. Наиболее остро это проблема стоит в условиях жаркого климата и солнечной погоды. Поиск воды не представляет собой сложности в районах с умеренным и холодным климатом. Существует множес-тво экстремальных способов получить пресную воду. Практически везде можно получить воду так называемом « солнечном дистилляторе» . Для этого в почве на солнечной стороне нужно вырыть яму диаметром и глубиной около 1 метра.. На дно ямы установить водо-сборник : ведро, кастрюлю, миску. Яму нужно накрыть полиэтиленовой пленкой, сверху которой положить груз(камень), а края пленки надежно закрепить по периметру. Солнце нагревает почву, испарит из нее влагу, которая осядет на пленке и стечет в водосборник. Для извлечения воды из водосборника можно использовать гибкую резиновую или полиэтиленовую трубку.
Используются технологии uCoz